ÇEVİRİDE TEMEL KONULAR

1-KAMUDA ÇEVİRİ:

Araştırma ve Çeviri Süreci

Kamuda çalışan çevirmen, kendisine verilen özel alan çevirilerini yapmak, yabancı konukların bulunduğu toplantı ve seyahatlerde tercümanlık yapmak, yazılı metinlerin yabancı dilden Türkçeye, Türkçeden yabancı dile çevrilmesi kapsamında birimin yazışmalarını yürütmek, birim sorumlusunun verdiği gerekli metinlerin iki yönlü çevirisini yapmakla yükümlü olan kişidir. Küreselleşme sonucunda dünya daha da küçülmüş ve devletler doğru, hızlı biçimde dil çözümlemelerine daha çok ihtiyaç duyar hale gelmişlerdir. Bugün kamu kurumları, iletişim kurmak ve bilgi alışverişinde bulunmak için tüm dünyayla iletişimde profesyonel çeviri hizmetlerini kullanmaktadır. PROJE YÖNETİMİ Böyle bir çalışma için her şeyden önce proje analizi, uzman çevirmen, editör ve ana dil kontrol sorumlularından oluşan ekibin atanması gerekmektedir. Sonra terminoloji listesinin hazırlanması ve çeviri sürecinin başlatılması gerekir. Kamu çevirmenleri için yapılan projeler, ‘sadece doğruluk ve zamanında teslimi değil aynı zamanda hassas içerikleri gizlilik içerisinde nitelikli bir şekilde çevirme ve proje yönetme kabiliyeti’ gerektirir. Uzman çevirmen, çeviri yöntemlerini çok iyi bilmesinin yanı sıra iyi bir proje paydaşı olmayı da bilmelidir. Günümüzde artık çeviri, grup çalışmalarına dayanan çok yönlü bir çalışmadır.

ÇEVİRİDE ARAŞTIRMA

Çeviride araştırma sürecinde yapılması gereken önemli çalışmalardan biri de terim araştırmasıdır. Her metinde karşısına çıkan farklı terimlerle karşılaşacak olan çevirmenin önce uzmanlık alanlarına hâkim olması gerekir.

ÇEVİRİ SÜRECİ

Bu aşama çevirmen için yol gösterici olması açısından ‘Nasıl?’ sorusuna yanıt verebilmelidir. Bu konuda 1985 yılında Edmond Cary ‘Nasıl çevirmeli?’ başlığı altında bir söyleşiler dizisi hazırlamıştır.

➢ Çevirinin olanaklılığı/olanaksızlığı,

➢ Değişik metin türlerinin çevirisinde izlenmesi gereken temel yaklaşımlara ilişkin gözlemler,

➢ Özellikle çevirinin salt dil (bilimsel) bir işlem olmadığının belirtilmesi,

➢ Çevirinin bilimsel açıdan incelenmesinin koşulları… gibi konu başlıkları üzerinde birçok çalışma sürdürmüştür.

(Cary, 1963) Çevirmen öncelikle, kaynak içeriğe ait konu, alan ve arka plan bilgilerini çeviri amaçlarına göre incelemelidir. Çevirmen sürekli araştırma yapan ve nerede neyi araştıracağını bilen bir uzman olmak zorundadır. Çeviri çalışmasına başlamadan önce metnin bütününü iyice kavrayan çevirmen için en önemli unsur çeviri stratejisini belirlemek, çevirinin işlevini ve yöntemini oluşturmak olmalıdır. Bugün, Roman Jakobson’un deyimiyle gerçek anlamıyla çeviri, diller arasında yaşanan dönüşüm aşamasına odaklanan ve çeviri sürecinin üzerinde tanımlamalar yapmak anlamına gelmektedir.

KAYNAK METİN ÇÖZÜMLEMELERİ

Çeviri işlemlerine girişmeden önce çevirmenin özenli bir kaynak çözümlemesi yapması gerekir. Eğer çeviri bir yazılım veya kodlu metin çevirisi ise, işlevsellik denetimi yapılır ve çevirisi yapılan iş görsel olarak kaynak ile karşılaştırılır. Eğer çeviri basılı bir belge ise baskıya hazır hale getirilir. Eğer çeviride yerelleştirilmesi gereken grafikler bulunuyorsa, yeni grafikler oluşturulur.

Kamu çevirmenlerinin çoğunlukla teknik çeviriler yaptıkları varsayılırsa; çevirmen sağlık bilimlerinden, hukuk alanına kadar bir özel alan dili kullanılan bilim, meslek ya da uzmanlık dallarında yazılmış olan çeviri türleriyle ilgili çalışacak demektir. Bu tip metinlerin çevirisi bilgi aktarımını amaçlamaktadır. Bu tip çevirilerde de çoğunlukla uygulanan düzanlamsal nitelikli çeviri aktarmalarına başvurulacaktır. Çevirmen, metni çözümleme işleminde ne kadar çok zaman geçirirse ve ne denli ince ve özenli çalışırsa, kaynak metni erek metne o kadar doğru aktarabilir.